O czyste powietrze musimy zadbać wspólnie

Wojewódzkie Centrum Zarządzania Kryzysowego ostrzega, że w 2016 r. możliwe jest przekroczenie norm substancji szkodliwych w powietrzu w 65 miastach na Mazowszu. Na liście znalazły się też miejscowości z naszego regionu.

W 2016 roku mogą zostać przekroczone normy jakości powietrza dla benzo(a)pirenu na obszarze całego województwa, a pyłów zawieszonych PM10 i PM2,5 i dwutlenku azotu w niektórych miastach i gminach, w tym w Grodzisku Mazowieckim, Michałowicach, Milanówku, Pruszkowie, Piastowie i Raszynie. Wspomniane substancje są niebezpieczne dla zdrowia.

Benzo(a)piren jest rakotwórczy i występuje m.in. w smogu czy dymie papierosowym. Z uwagi na możliwość wysokiego stężenia szkodliwych substancji w powietrzu ogłoszono alert pierwszego poziomu. To informacja, że w ciągu roku mogą pojawić się dni, kiedy stężenie tych substancji może przekroczyć normy. Chodzi o to, by osoby z „wrażliwej grupy” (kobiety w ciąży, dzieci, seniorzy, alergicy oraz osoby z chorobami układu krążenia) unikały wtedy długiego przebywania na powietrzu.

Pogorszenie prognozowane jest na miesiące zimowe. Dlaczego właśnie o tej porze roku oraz  jesienią zanieczyszczenie powietrza wzrasta? Zapytaliśmy o to Oskara Kulika z Fundacji Client Earth, dbającej o stanowienie dobrego prawa ochrony środowiska oraz jego przestrzeganie. – Benzo(a)piren wydziela się w trakcie niecałkowitego spalania paliw stałych, czyli węgla, drewna oraz, co niestety popularne, śmieci. I mówimy tu nie tylko o ogrzewaniu domu, ale też o paleniu w kominkach. Jeśli popatrzymy na mapy przedstawiające przekroczenia norm, to widać, że częściej występują one na obszarze zabudowy jednorodzinnej. W przypadku Pruszkowa to np. teren Żbikowa czy Gąsina. W centrum miasta, gdzie w większości panuje zabudowa wielorodzinna podłączona do sieci ciepłowniczej, te przekroczenia są znacznie rzadsze – odpowiada Kulik. Przekroczenie norm zanieczyszczenia powietrza można też odnotować na głównych drogach, np. w Grodzisku Mazowieckim w rejonie skrzyżowania dróg wojewódzkich nr 579 i 719.

Jak obliczane są wartości szkodliwych substancji w powietrzu? Służą do tego specjalne modele, które wyliczają je na podstawie szeregu zmiennych. Uzupełnieniem są specjalistyczne stacje pomiarowe. W naszej okolicy znajdują się one w Piastowie i Żyrardowie. Mieszkańcy uważają jednak, że stacje pomiarowe powinny się pojawić w każdej miejscowości. Czy mają rację?– Koszt takiej stacji to kilkaset tysięcy złotych, a doliczyć trzeba do tego koszty eksploatacji. Modele są natomiast wystarczająco dokładne, bo biorą po uwagę dużą liczbę zmiennych. Pomiary ze stacji jedynie potwierdzają wyliczenia. Warto tu dodać, że jeśli zanieczyszczenia pojawiają się w Piastowie to najprawdopodobniej będą i w Pruszkowie – podkreśla Oskar Kulik.

Jak walczyć z zanieczyszczeniami w powietrzu? Mieszkańcy domów jednorodzinnych mogą stosować lepsze paliwo do ogrzewania domów. Najlepsze są tu odnawialne źródła energii, ogrzewanie gazowe, przyłączenie do sieci ciepłowniczej czy termomodernizacja. Jednak nie tylko mieszkańcy powinni zadbać o zmniejszenie zanieczyszczeń. Zdaniem Oskara Kulika takie działania powinien podejmować także rząd i lokalne samorządy. – Chodzi o ustalenie ogólnie obowiązujących norm i przepisów, takich jak np. ustawa antysmogowa. Wspólnie możemy zdziałać bardzo wiele – podkreśla.

Każdy może również pobrać darmową aplikację „Jakość powietrza w Polsce” stworzoną przez Główny Inspektorat Ochrony Środowiska.